Küresel gıda krizinde Türkiye'den diplomatik zafer... İmzalar İstanbul'da atıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirilen Tahıl Sevkiyatı Anlaşması imza töreninde açıklamalarda bulundu. Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmaktan dolayı büyük bir gurur duyduklarını belirten Erdoğan, "Bugün mutabakata varılan metinle Afrika'dan Ortadoğu'ya, Amerika'dan Asya'ya tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına birlikte katık sağlayacağız. Tarım ve gıda ürünlerinde dünya arz güvenliği temini pek çok bakımdan önemli. Bu adımla yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklığı sebep olacağı verim kaybının yol açacağı muhtemel ilave fiyat artışlarının önüne geçilecektir. Küresel sorun haline gelen gıda enflasyonunun kontrolüne yardımcı olacaktır. Ukrayna depolarında bekleyen tahılın Karadeniz üzerinden ihracı için Ukrayna ve Rusya makamları ile ve BM yetkilileri ile yoğun bir süreç yürüttük. Rus ve Ukrayna mevkidaşlarımızla temas halinde olduk. Her iki ülkenin bu hassas süreç ile ilgili beklenti ve endişelerinin giderilmesi için kapsamlı müzakereler gerçekleştirdik. BM Genel Sekreteri Sayın Guterres ve ekibinin ilk taslağını hazırladıkları plana verdikleri katkılar takdire şayan. Sayın Putin ve Sayın Zelensky'e sergiledikleri liderlikten dolayı teşekkür ediyorum" ifadelerini kullandı.

Karadeniz'de gemi trafiğinin önümüzdeki günlerde başlayacağını vurgulayan Erdoğan, "Gemi trafiği ile Karadeniz'den dünyanın birçok ülkesine yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Gemilerin çıkışından intikaline kadar tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Bu planın icrası ve denetimi İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecek. Planın başarı ile uygulanmasında uluslararası toplumun desteği büyük önem taşıyor" ifadelerini kullandı. Rusya ve Ukrayna arasında 4 ay önce İstanbul'da gerçekleştirilen müzakereleri hatırlatan Erdoğan, "Ev sahipliğimizde yapılan müzakerelerde mesafe kat etmiş, savaşın sona ereceğine dair ümitler yeşermişti. Maalesef o toplantı sonrası meydana gelen gelişmeler çatışmaları körükledi. Başından beri bu savaşın kazananı olmayacağını, sadece tarafların değil tüm dünyanın kayba uğrayacağını ifade ediyoruz. Yaklaşık 5 aydır aralıksız devam eden çatışmalar ve bunun küresel etkileri ne yazık ki bu öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması uzadıkça ekonomik maliyetlerin yanı sıra insani kayıplar da artıyor. Savaş sadece tarafları sadece bölge ülkelerini değil dünyanın en ücra köşesindekiler dahil tüm insanları olumsuz etkiliyor. Bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Masumların hayatına mal olan bu çatışmaların biran önce sona ermesini arzu ediyoruz. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağı hepimizin malumudur. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafı ile İstanbul'da atmakta olduğumuz bu müşterek adımın barışa yönelik umutları canlandıracak yeni bir dönüm noktası olmasını canı gönülden diliyorum. Arazideki gelişmeler ne yönde seyrederse seyretsin savaş nihayetinde müzakere masasında sonlanacaktır. Tesis ettiğimiz bu dostane ve barışçıl atmosferin savaşın sonlandırılmasına yönelik adımlara tahvil edilmesi, tüm insanlığın yararınadır. Medeniyet anlayışımızın bize yüklediği sorumluluğun bilinciyle hareke etmeyi sürdüreceğiz. Bölgemizde sulh hakim olana kadar komşuluk hukukumuzun gereğini yerine getirmeye devam edeceğiz" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasının ardından Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin taraflar arasında imzalar atıldı.

Gıda krizinin çözümünde Türkiye’nin diplomasi zaferi

Türkiye’nin büyük bir diplomasi zaferi olarak ortaya çıkan tahıl sevkiyatına yönelik mutabakat çerçevesinde tahıl ve gıda malzemeleri, Ukrayna’nın üç limanı üzerinden emniyetli bir şekilde nakledilecek. Çalışmaların takibi İstanbul’da kurulacak Müşterek Koordinasyon Merkezi’nden yapılırken, Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü yapacak.

Rusya ile Ukrayna tarafından karşılanan dünyadaki tahıl arzı, iki ülke arasında şubat ayında başlayan çatışmalar nedeniyle sıkıntıya girdi. Ukrayna limanlarında kalan gemiler nedeniyle tahıl ve diğer gıda ihracatındaki duraksama küresel gıda krizi riskini arttırdı. Açlık ve güvenlik sorunu anlamına gelen krizin çözümü için Ukrayna’da 25 milyon tondan fazla bekleyen tahılın sevkiyatının önemi bir kez daha ortaya çıktı. Bu sorunun çözümü için limanlarda bekleyen tahıl ve diğer gıda maddelerinin denizden emniyetli şekilde sevkine yönelik "koridor" fikri oluştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşmelerinin ardından Türkiye sorunun çözümü için inisiyatif aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda Milli Savunma Bakanlığının yanı sıra diğer bakanlık, kurum ve kuruluşlar iş birliği içinde hareket ederek çalışmalara başladı. Çalışmalar dahilinde Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ile çok sayıda görüşme gerçekleştirdi. Bunun ardından kamuoyunda "kırmızı hat" olarak nitelendirilen Türkiye ile Ukrayna ve Rusya arasında doğrudan temas hattı hayata geçirildi. "Kırmızı hat" çerçevesinde ülkeler birer general belirledi. BM de bir görevlendirme yaparak görüşmeler ikili olarak başladı. İlk adım 21 Haziran'da Moskova'da atıldı. Moskova’da yapılan askeri heyetler toplantısı sonrası "Azov Concord" gemisinin Mariupol’dan ayrılması ile Ukrayna limanlarından ilk gemi ayrılmış oldu. Sonrasında Türkiye, Rusya, Ukrayna savunma bakanlıklarına bağlı askeri heyetlerle BM heyetleri ilk dörtlü toplantılarını 13 Temmuz’da İstanbul Kalender Kasrı'nda gerçekleştirdi. Temel prensiplerde anlaşmaya varılan görüşmenin ardından bugün de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayelerinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'ın katılımıyla tahıl sevkiyatına yönelik mutabakat taraflar tarafından imzalandı.

Türkiye'nin büyük bir diplomasi başarısı olarak ortaya çıkan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yoğun gayretlerinin dünya kamuoyu tarafından takdirle karşılandığı mutabakat ile ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Ukrayna’ya ait 3 liman üzerinden emniyetli bir şekilde denizden nakliyatının yapılması amaçlanıyor. Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından yapılacak sevkiyatı içeren mutabakatla ilk olarak BM ve tarafların belirlediği sayıda temsilci ile İstanbul’da Müşterek Koordinasyon Merkezi tesis edilmesi planlanıyor.

Onaylanan program ve denetim dahilinde söz konusu limanlara intikal eden, giren ve çıkan gemilerin kontrolü sağlanacak. Gemilerin koridordan intikali taraflarca da uzaktan takip edilebilecek. İnsani maksatlı olması esas alınacak faaliyet çerçevesinde Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü yapacak.